Oyun Testerlığı Nedir? Neden Önemlidir?

Oyun Testerlığı Nedir? Neden Önemlidir? Dünya çapında milyarlarca insan PC, konsol ve mobil cihazlar gibi farklı platformlarda video oyunları oynamaktadır. Birden fazla türde geliştirilen video oyunları oyunculara oynamak istedikleri platformu ve seçenekleri farklı opsiyonları bir araya getirerek sunmaktadır ancak bu çeşitlilik çoğu zaman farklı kusurların ve hataların da ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Son yıllarda, video oyunlarını algılama şeklimizi değiştirecek, bildiklerimizle mümkün olduğunu düşündüklerimiz arasındaki çizgiyi bulanıklaştıracak video oyunlarının zayıf performans nedeniyle çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldırklarına şahit olduk.

Peki, geliştiriciler ve yayıncılar bu sorunların üstesinden nasıl gelebilir? Aslında cevabı gayet basit QA Testing ya da halk arasındaki ismi ile Game Testing (Oyun Testi)!  Hadi hep beraber Oyun Testerlığı Nedir öğrenelim.

İçerikler

• Oyun Tasarımı Nedir? Oyun Tasarımcısı Ne İş Yapar?
• Giriş ve Konuya Başlangıç
• Oyun Tasarımı Nasıl Yapılır?
• Oyun Tasarımında Nelere Dikkat Edilir?
• Oyun Tasarımı Öğeleri Nelerdir?

Oyun Testerlığının Tarihçesi

Video oyunu geliştiriciliğinin erken dönemlerinde oyunun geliştirici ekibi aynı zamanda oyunun tüm testlerinden de sorumlu olan kişi ya da kişilerden oluştmaktaydı. Ancak zaman içerisinde oyunların karmaşık hale gelmesi durumu ve aynı zamanda oyunu yapan kişilerin oyunun genel sistemlerine dair alışkanlıkları kaynaklı farklı opsiyon değerlendirmelerinde körelleşme ve tarafsızlığını koruyamama durumları kaynaklı olarak QA Testing yani Kalite Değerlendirme Testi oluşturulmasına ve bunun harici ya da dahili olarak bu konuda uzmanlaşmış kişilerce yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır ya Oyun Testerlığı yapan insanlara ihtiyaç duyulmuştur.

Oyun Tester’ı Kimdir ve Ne İş Yapar?

Öncelikle bilinen genel bir yanılgıya değinmemiz gerekir ki oyunları test eden Oyun Tester’ı arkadaşlarımız oyunların alfa ya da beta test süreçlerinde oyunun keyifini çıkararak ara sıra bulunan hataları raporlayan kişiler değillerdir.

Oyun Testerları oyunu bir çok metodoloji ile test eden ve oyunlardaki her türlü hatayı ortaya çıkartıp ilgili raporlama sistemine uygun bir metod ile raporlayan kişilerdir. Bu kişiler sadece oyunu çok iyi oynayan kişiler değil aynı zamanda oyun geliştirmenin adımları konusunda yapının genel işleyişi konusunda ve oyunun kod, mekanik, tasarım vb. alanlarından da bilgi sahibi olan kişilerdir. Yani oyunu test eden kişiler aynı zamanda oyunun geliştirici ekibinin önemli birer parçasıdır. 

Şu unutulmamalıdır ki oyun endüstrisinde standart bir kalite kontrol metodolojisi yoktur. Geliştirici ekipler ve testerlar oyunun test edilmesi için oyunlarının yapısına ve türüne göre ve elbette ki platformuna göre özel olarak metodlar geliştirmektedir. Özellikle bir Oyun Tester’ı oyunun sorunlarını ortaya çıkartacak kadar alana-türe hakim kişiler olmalıdır yani oyunu Bug’a sokacak kilit kırılımları bilmeli ve öngöre bilmelidir.

Oyun Testerları oyunun ilk kodu yazılır yazılmaz işlerine başlamaktadırlar. Oyun geliştirme sürecinin başlarında test ekibi küçüktür ve yeni kod için günlük geri bildirime odaklanır. Oyun alfa aşamasına yaklaştıkça daha fazla ekip üyesi istihdam edilir ve test planları yazılır. Projeler beta aşamasına girdiğinde, test ekibinin her gün için net görevleri olmaktadır ve ekipler bu görevlerin üzerinde özel çalışmalar yaparak düzenli raporlamalar yaparlar. Oyunu test eden kişiler raporlamalarında genellikle hataları önem derecesine göre sıralayarak ilgili departmanlara iletirler. 

Oyun Testerları oyunu;

• UI
• Oynanabilirlik
• Grafik
• Online Deneyim
• Oynanış Deneyimi
• Güvenlik

gibi alanlarda gelişmesini sağlarlar.

Oyun Test ekipleri kendi içlerinde de ayrılmaktadırlar. Birkaç örnek vermemiz gerekirse;

• Oyun yapımcıları (Game Producers); pazarlama ve kalite güvencesi ile koordineli olarak test son tarihlerini belirlemekten sorumludur.
• QA Test Lideri (QA Lead); oyunun doğru çalışmasından ve hata listelerinin yönetilmesinden sorumlu kişidir ayrıca tüm test ekibini yönetmektedir. QA Test Lideri özellikle projenin sonuna doğru tasarımcılar ve programcılarla yakın bir şekilde çalışır.
• Test Uzmanları; oyunun çalıştığını, kullanımının kolay olduğunu, mantıklı eylemler içerdiğini ve eğlenceli bir oynanışa sahip olduğunu kontrol etmekten sorumludur.

Bir Oyun Testerında Olması Gereken Özellikler Nelerdir?

Yazımın önceki bölümlerinde de üstün körü bahsetmiştim sizlere bu konudan aslında ama haydi şimdi buna biraz daha detaylı bakalım. Öncelikle arkadaşlar bir oyun test uzmanının çok ciddi bir oyun tutkunu olması gerekmektedir. Oyunların evrenlerini, oyunların yapılarını, oyunların mekaniklerini, oyunlarda kullanılan teknolojileri vb. konuları ciddi oranda araştırıp öğrenmesi elzemdir. Oyun testerı olacak arkadaşlarım çok çeşitli türlerde oyunları oyunları hataya zorlayacak seviyede deneyimleme kabiliyetine sahip olması da çok önemlidir. Genel olarak Oyun Testerlığı yapanlar oyunların tasarım, kodlama, oyun motoru, mekanik, ses, ışıklandırma, vb. alanlarında da temel seviyede veya mümkünse orta seviyeye yakın bilgi sahibi olabilmesi oyunun hangi noktasının üzerine gittiğinde ya da hangi mekaniğini zorladığında hata alacağını da aslında tespit etmesinde ona kolaylık sağlayacaktır.

Genel anlamda bu özelliklere birkaç madde de eklememiz gerekirse;

• Detaycı olmalı
• Oyun tasarımından anlamalı
• Bilgisayar bilgisine sahip olmalı
• Video oyun kültürüne hakim olmalı
• Farklı süreçlere uyum sağlama esnekliğine sahip olmalı
• Programlama, tasarım vb. konularda bilgi sahibi olmalı
• İş teslim tarihine uygun uyumlu ve düzenli çalışabilmeli
• Ekip uyumuna sahip olmalı
• Test araçlarına hakim olmalı

Oyun Test Metodları Nelerdir?

Oyun testi için standart bir yöntem yoktur ve çoğu metodoloji bireysel video oyunu geliştiricileri ve yayıncıları tarafından geliştirilmiştir.Metodolojiler sürekli olarak geliştirilir ve farklı oyun türleri için farklılık gösterebilir (örneğin, bir MMORPG’yi test etme metodolojisi sıradan bir oyunu test etmekten farklı olacaktır). Oyun Testerlığı yapan kişiler hangi metodlarda ilerlemekte bir bakalım;

• İşlevsellik Testi: Aslında havalı bir isimde gözüküyor olsa da oyunun en temel test aşamasıdır. İşlevsellik testi kapsamlı teknik bilgi gerektirmez. İşlevsellik test uzmanları, oyunun kendisinde veya kullanıcı arayüzünde stabilite sorunları, oyun mekaniği sorunları ve oyun varlıklarının bütünlüğü gibi genel sorunları ararlar.
• Uyumluluk Testi: Aslında oyunların temel test edilme sebepleri tamda budur. Özellikle harici test firmaları ile çalışılma ihtiyacı da genelde bu noktada ortaya çıkmaktadır. Bu adımda oyunun teknik gereksinizmleri çok farklı sistemlerde test edilmektedir. Özellikle konsollar için geliştirilen oyunlar adına Microsoft, Sony ve Nintendo firmalarının katı gereksinim kuralları bulunmaktadır ve buna dikkat edilmek ZORUNDADIR!.
• Lokalizasyon Testleri: Bu testler oyun içi metinlerin tamamının taranmasını ve ilgili dile uymluluğunun kontrolünü gerektirir. Genel metin sorunleri İşlevsellikle ile alakalı gözüksede aslında yerelleştirme ile de direkt ilgilidir. 
• SOAK Testi: Aslında önce bunun ne olduğunu açıklamamız gerekir. SOAK Testi en temel anlamında elektronik ve yazılımda uzun dönem kullanım altında ortaya çıkan sorunların tespiti için kullanılan bir metodtur.Yapıyı ciddi anlamda zorlamaya dayanır. Oyun testlerinde oyunun boşta, menü ekranında vb ekranlarda uzun süreli çalışması durumunun testleridir. Yine oyunlarda sistemin zorlandığı anların uzun süre tekrar ettirilerek yazılım-donanım dengesinin ve optimizasyonun gözlemlendiği testlerdir. Fare tıklamaları ve benzeri eylemler için otomatik araçlar kullanılmaktadır.
• Beta Testi: Geliştirmenin beta aşamasında yapılır. Genellikle bu, bir oyunun halka açık ilk sürümünü ifade eder. Test uzmanlarının göremedikleri eksiklerin oyuncular tarafından tespit edilip raporlanması ile oyunun ek problemleri ve teknik sorunları tespit edilir ve ekip tarafından bu sorunlar ortadan kaldırılır.
• Regresyon Testi: Testerların tespit ederek raporladıklarını sorunların düzeltildikten sonra tekrar kontrol edildiği ve düzenlemelerin yeni sorunlara yol açıp açmadığının gözlemlendiği testlerdir. Yani bu aşamada bir hatanın etrafındaki doğurdupu diğer hatalar da tespit edilir ve raporlanır.
• Yük Testleri: Özellikle online oyunlarda sunucuların kapasitesinin testinin yapıldığı aşamalardır.Genellikle PC oyunlarında yaygın olan bu test yakın zamanda konsollarda da sıklıkla yapılmaya başlanmıştır.
• UX Modellemesi: Aslında bu aşama oyunun direkt yapımında başlayan bir süreçtir fakat testlerde de bu adımın doğru olup olmadığı gözlemlenmelidir. Oyuncunun deneyimini matematiksel olarak modelleme ve oyuncunun bir video oyununu tercih etmesini veya beğenmesini tahmin etme girişimlerini ifade eder. Bu ifade sayesinde oyuna ek fonksiyonlan tanımlanabilir ya da çıkartılabilir.

Oyun Testleri Neden Önemlidir?

Oyun Testerları neler yapmaktadırları iyice anlamlandırdığımıza göre aslında bu sorunun cevabı da çok açıktır. Oyun testleri sayesinde oyunun son sürümünün oyuncular tarafından sorunsuz oynanabilmesi sağlanmaktadır. Oyun testerları Oyun Testerlığı görevlerini eksiksiz ve doğru bir şekilde yaparlarsa ve oyunu programlayan kişileri doğru yönlendirebilir ise oyunun kaderi pozitif anlamda etkilenecektir. Peki bu testlerdeki en büyük faydalar neler;

• Aksaklıkları tanımlar
• Kullanıcı arayüzü sorunlarını ortadan kaldırıp kullanılabilirliği arttırır
• Para tasarrufu sağlar
• Teknik kaliteyi arttırır
• Oyuncuların oynanış problemlerini ortadan kaldırır
• Nihai ürün ile beklentileri eşleştirir
• Sorunları veya hataları bulur
• Zaman kazandırır
• Oyun mekaniklerindeki hataları tespit edip oyunun oynanış kalitesinin gelişmesine yardımcı olur.

Oyun Testleri ile Yazılım Testlerindeki Farklar Nelerdir?

Yazılım ve oyun uygulamalarının her ikisi de kapsamlı testler gerektirdiğinden, benzersizlikleri veya benzerlikleri hakkında sorular sıklıkla ortaya çıkmaktadır. Yazılım Testi sistematik bir yaklaşım izlerken ve nispeten basitken, Oyun Testi birçok karmaşıklık içerir; bir oyunda nelerin yer aldığına bağlı olarak, test uzmanından AI, Çoklu oyuncu, Seviye zorluğu, Ses veya Ekonominin Dengesi gibi bir şeyi test etmesi istenebilir, bunlar yazılım testlerinde asla olmayacak adımlardır. Yani Oyun Testerlığı sanıldığı kadar basit değildir.

Yazılım Testi, uygulamanın kalite kontrolünü geliştirmek için genellikle Otomasyon komut dosyaları ve Test senaryoları ile eşleştirilir; oyunlar da komut dosyaları kullanabilir; ancak testlerin çoğu (en azından oyunun) bu kadar düzenli olmayacak ve çok daha keşifsel olacak, ancak yine de ayrıntılara dikkat ve yüksek konsantrasyon seviyeleri gerektirecektir.

Yüzeysel olarak bakıldığında, oyun testlerinin daha ‘eğlenceli’ ve daha az ‘iş’ olduğu söylense de aslında durum kesinlikle öyle değildir. Çoğu durumda, belirli bir hatayı kopyalamaya çalışmak da aynı derecede zorlayıcı olabilir; örneğin, oyunun sistemleri test etmek oldukça tekrarlayıcı olabilir. Yazılım testlerinde ise durum bu şekilde asla istememektedir.

Aslında özetleyecek olursak Yazılım Testleri Oyun Testlerinden daha farklı temel dinamiklere sahip ve teknik bir iş iken Oyun Testleri Yazılım Testlerine göre daha fazla tutkuyla yaklaşılması gereken bir iştir.

Oyun Tester’ı Olmak İsteyenlere Genel Tavsiyeler

Bu yazıyı bu noktaya kadar sıkılmadan okuyan ve bu işe gönül veren sevgili arkadaşlar her işte olduğu gibi bu işte de en önemli nokta kesinlikle istemektir. Oyun Testerlığı yapmak isteyen dostlar, istemek tek başına asla yeterli olmayacaktır ama onun verdiği güç sayesinde sizler araştırma yeteneğiniz ile bu alanda sürekli olarak öğrenmeye ve gelişmeye devam edeceksiniz buna inanın. Konunun uzmanlarına soru sormaktan asla çekinmeyin, aktif olarak bu alanda çalışmalar yapan insanların LinkedIn üzerinden profillerini araştırn ve onlarla iletişime geçin. Temel test metodlarını mutlaka çok iyi öğrenin ama kendi metodlarınızı geliştirecek kadar da cesaretli olun ve unutmayın asla kimseyle yarışmayın tek rakibiniz kendiniz olsun ve sürekli kendinizi geliştirmeye odaklanın. 

Evet hep beraber Oyun Testerlığı Nedir öğrenmiş olduk. Şunu sakın unutmayın Oyun Testerlığı sanıldığı kadar basit değildir emek ve çalışma ister Oyun Testerlığı oyun geliştirme departmanlarının içerisinde yer almaktadır ve çok önemli bir konumdur. Oyun Testerlığı konusunda birde maaşlar merak edilmekte elbette ki. Oyun Testerlığı üzerine çalışmak isteyen arkadaşlar ücret vermek asla doğru olmaz ancak maaşlar dünya genelinde 3000 dolar civarında diyebilirim.

Bu konuyu sesli olarak anlattığım video içeriğime aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz. (Not: nlatımı anadilim olan Türkçe olarak yaptım ancak İngilizce Altyazı seçeneği ve İngilizce açıklama metni de mevcuttur. )

Benimle iletişim sayfamdan da iletişime geçebilir Oyun Testerlığı üzerine sorularınızı sorabilirsiniz. Ayrıca Oyun Testerlığı alanında danışmanlık almak isterseniz Danışmanlık sayfama da göz atabilirsiniz.